Historisch Bekeken (49-2) - 05/02/2006

Een wereld zonder auto’s - (vervolg van gisteren)

Klapborden
Op het kruispunt Prins Hendrikkade en Damrak in Amsterdam stond al vrij snel een agent het verkeer te regelen. In eerste instantie gebeurde dat met armgebaren en een fluitje. En de eerste hulpmiddelen daarbij waren de witte moffen om de onderarm. Later kwam daar het klapbord bij, een ingenieuze constructie met een rode en groene kant die konden omklappen. Op de tekening uit 1929 staat ook al een Londense agent met een klapbord tussen de auto’s. In het bijgaande artikel maakt men zich al ernstige zorgen over de gezondheid van de agent. De uitlaatgassen van de auto’s zouden een slechte invloed kunnen hebben en het was dan ook noodzakelijk voorschriften voor de uitlaatpijpen van de auto’s in te stellen. Tegenwoordig is alles aan een auto uitvoerig geregeld in Europese en Nederlandse wetgeving. Roetfilters, snelheidsbegrenzers voor vrachtwagens, katalysatoren, autogordels en meer, veel meer.

049 Luchtverontreiniging door auto's
Uit De Natuur 1929

Wetten
Zelf voel ik er wel iets voor om een deel van de heel oude wetgeving weer uit de kast te halen. In 1861 werd in Engeland bepaald dat een auto, en toen waren dat nog stoomwagens, buiten de bebouwde kom niet harder mocht rijden dan vier mijl per uur. Binnen de bebouwde kom was de maximumsnelheid twee mijl per uur, ruim drie kilometer per uur. Als extra veiligheid moesten deze wagens voorafgegaan worden door een man met een rode vlag, lopende ongeveer vijftig meter voor het wegmonster. Later werd die afstand teruggebracht tot ongeveer twintig meter. Ruim dertig jaar later vervielen, tot mijn spijt, deze bepalingen. Daarna was de verdere ontwikkeling niet meer tegen te houden. Steeds snellere auto’s kwamen er op de markt. In 1894 werd de eerste racewedstrijd gehouden tussen Parijs en Rouen, waarbij een Daimler met een gemiddelde snelheid van 20,7 kilometer per uur de eerste prijs won. Nu vinden velen 120 kilometer per uur nog te langzaam. Zijn we misschien ons gevoel voor rust en kalmte kwijtgeraakt?

Deze tweewekelijkse rubriek is eerder verschenen in het Noord-Amsterdams Nieuwsblad en het Zaans Stadsblad en wordt verzorgd door Rob Veenman van de Oudheidkamer Oostzaan, bereikbaar via r.veenman@vpcconsult.nl en via postbus 558, 1440 AN Purmerend. Tips, verhalen, meldingen over historische activiteiten en dergelijke zijn van harte welkom.